Nora is een getekende jonge moslima met make-up en een rose-paarse hoofddoek. Zij roert zich sinds eind februari op Twitter en Facebook. In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen analyseert ze verdachte uitspraken van vooral politici, opiniemakers en journalisten. De Hengelose journalist/publicist Enis Odaci is één van de personen achter Nora. Artikel van Lucien Baard.

Nora is ‘islamofobie-watcher in verkiezingstijd’. Na 21 maart zal ze weer zwijgen. Enis Odaci (42): „Ze leeft in verkiezingstijd, omdat je dan een piek ziet in de hoeveelheid uitlatingen die moslims als bevolkingsgroep uitsluiten. Er worden zo gemakkelijk woorden in de mond genomen, waarmee moslims geframed worden als een groep waar je bang voor moet zijn. Dat is een gevaarlijke ontwikkeling. Juist in verkiezingstijd is er een grote behoefte aan een tegengeluid, dat mensen aan het denken zet.”

Grondwet

Dat ‘aan het denken zetten’ gebeurt met een kwinkslag, soms een standje, soms geprikkeld. Als een PVV’er pleit voor een moskeeverbod, schrijft Nora: ‘Ja waarom niet. Enige obstakel is onze grondwet. Maar die hoeven we niet zo serieus te nemen’. Als een 14-jarig meisje wordt mishandeld, omdat ze haar hoofddoek niet wil af doen, zegt Nora: ‘Zullen we islamofobie maar niet meer afdoen als een mening?’

Bij die korte postings op sociale media volgt op de website noraspreekt.nl altijd een uitgebreide toelichting, waarom iets discriminerend of islamofoob is. „Nora is scherp, ad rem, welbespraakt en vooral deskundig”, zegt Odaci. „Ze slaat je niet op je kop, maar trekt je wel aan je mouw met haar observaties. Ze is geen schreeuwer, ze is een duider.”

Aanspreekpunt

Nou ja, Nora? Enis Odaci dus, mèt nog drie andere moslims, die samen ‘het redactieteam’ vormen. En de ‘uitleg’ komt uit de pen van een team van zo’n tien wetenschappers en deskundigen. Enis Odaci is de enige die openlijk naar buiten treedt, als ‘aanspreekpunt’. „Als Nora helemaal anoniem zou blijven, blijft ze slechts een stripfiguur. Dan mist ze haar doel. Nu denken mensen: als Enis er bij zit… laat ik dan toch eens kijken wie Nora is.”

Want de Hengeloër heeft een groot netwerk en geniet aanzien. Zijn persoonlijk moslim zijn typeert hij als religieus-humanistisch. ‘Gezamenlijk mens zijn is de enige weg voorwaarts’, zei hij in 2015 tegen deze krant over zijn levensvisie.

Islamdeskundige

Odaci is eindredacteur van Nieuw Wij, een platform dat culturen, religies en burgers wil verbinden. Ook is hij oprichter van de stichting Humanislam en Bureau Heilige Zaken. Verder is hij onder meer auteur van het interviewboek De Zeven Zuilen en publiceert hij als islamdeskundige in tijdschriften en kranten. Daarnaast is de Hengeloër in te huren als spreker.

Odaci kwam in de jaren 70 als zoon van een gastarbeider naar Hengelo. De jonge Enis leerde Nederland kennen als ‘een land van mogelijkheden’, vertelde hij destijds. Toen zijn vader hem naar de mavo wilde sturen, ondanks een atheneum-advies,  greep de directeur van scholengemeenschap Bataafse Kamp met een vuistslag op tafel in. „Dat heeft mij doen ontwaken. Op mijn manier zou óók ik een rol van betekenis kunnen spelen. Die vuistslag was voor mij een historisch moment.” De Hengeloër greep zijn kansen, studeerde af aan de Universiteit Twente en werd verkeerskundig ingenieur. Pas na de aanslag  op de Twin Towers ging hij zich meer inzetten voor de strijd tegen polarisatie.

Veiligheid

De virtuele Islamofobiewatcher Nora is daar een voorbeeld van. Hoewel er achter Nora een heel team zit, blijft het gissen naar de achtergrond van de andere betrokkenen. Odaci: „De redactieleden wonen verspreid door het land. Ze zijn een afspiegeling van de belangrijkste stromingen binnen de islam. En het zijn evenveel mannen als vrouwen.” Daar houdt hij het bij. Niet omdat het ‘omstreden’ personen zijn, of om gemaakt mysterieus te doen. Een kwestie van veiligheid, zegt hij. „Het is echt gevaarlijk om in deze tijd islamofobie ter discussie te stellen. Onderschat dat niet.”

Op Twitter krijgt Nora er geregeld beledigend, banaal en schofterig van langs. ‘Zeg Nora, ik zie dat je al 10 bent. Hoe was je huwelijksnacht?’ (@DonArtirito) Of: ‘Mag ik zo in je bek schijten. Ik heb net speklapjes gegeten.’ (@Ozzy0031). Odaci zelf heeft ‘al weken een heel volle mailbak’. Vooral met scheldpartijen en discriminerende opmerkingen, zegt hij. Een reden om daarvan aangifte te doen was er nog niet. „Het was te verwachten. Risico van het vak.” Maar er zijn lichtpuntjes. „Er zitten ook mailtjes bij van mensen die zeggen dat Nora hen aan het denken heeft gezet.”

Keerpunt

Nora moest er hoe dan ook wel komen, zegt hij. „Het zat er al lange tijd aan te komen”, schetst Odaci uit persoonlijke ervaring. ‘Nine eleven’ – de aanslag op het Word Trade Center in New York – is een keerpunt  geweest, waar hij iets mee moest doen.

„Tot die aanslag was ik collega en buurman. Daarna was ik ineens moslimbuurman en moslimcollega. Er ontstond een moslimdebat. En kijk hoe super hard dat in de afgelopen zeventien jaar is geworden. De grens schuift steeds verder op. Politici en opiniemakers schamen zich er steeds minder voor wanneer ze pleiten voor een moskeeverbod. Dat is tegen al onze wetten in. Toch hebben we het erover. Steeds gemakkelijker durven mensen de vraag te stellen: passen moslims nog wel in Nederland? Er is een sfeer gecreëerd, waarin een 14-jarig meisje ineens geen kind meer is dat naar school gaat, maar een moslim met een hoofddoek is geworden.”

Uitsluitingsmechanisme

Na de verkiezingen wil ‘Nora’ met een rapport komen van alle bevindingen. „Mijn belangrijkste les tot nu toe? Ik schrik ervan hoe gemakkelijk politici woorden kiezen, die leiden tot een uitsluitingsmechanisme. Neem feminisme, waar ik mijn pet diep voor afneem. Maar in verkiezingstijd wordt feminisme ineens geclaimd als een begrip waar moslims moeite mee hebben. Het wordt geclaimd als een niet-moslimding, om vervolgens in één beweging onze hele gemeenschap weg te zetten. Zo gaat het met homo-emancipatie ook. Dat er binnen de islam óók een debat gaande is over homo-acceptatie is een werkelijkheid die helemaal buiten beeld verdwijnt.”

Het originele artikel (Twentse Courant Tubantia) is hier na te lezen.

Klik hier voor de website van Nora.