Begin dit jaar overnachtte ik voor een weekendworkshop in een prachtige, bosrijke omgeving. Mooi gebouw, prima faciliteiten en heerlijk rustig. Na het avondeten maakte ik kennis met de gastheer en gastvrouw. Het waren lieve mensen, professioneel en hartelijk. Ik schatte ze in de veertig. Zij droeg een modieus colbert met een bloemetje opgeprikt en liep met een aantekeningblok rond. Hij droeg een wollen trui met daaronder een stropdas en liep rond met een glaasje wijn. Mij was de rolverdeling helemaal duidelijk. Ik complimenteerde hen met de service en vroeg of het een familiebedrijf was. Het gesprek nam gelijk een bijzondere wending. Ze vonden dat wel een mooi idee, een familiebedrijf, maar het zou er niet van komen. Volgens hen konden ze geen kinderen nemen omdat het nooit paste in hun leven.
Rationele keuze
In mijn naïviteit zei ik dat kinderen toch geen timing kennen, dat er altijd wel een mouw aan te passen is? Nee, dat had ik verkeerd gezien. Kinderen nemen is een keuze en de beste keuze is een rationele keuze. Impulsieve handelingen zijn uit den boze! Alle omstandigheden moeten kloppen. Ik werd, als irrationele vader van vier kinderen, nieuwsgierig en vroeg om een toelichting. Het echtpaar legde uit dat emoties, morele gronden, cultuur of religieuze argumenten nooit een rol mogen spelen in de keuze wel of geen kind te nemen. Elke gewenste gezinsuitbreiding moest vooral afhankelijk zijn van de economische omstandigheden van dat moment. Ik vatte vragend samen: “Kinderen mag je dus alleen nemen bij een goed gevulde portemonnee?”
Een kind als project
Bingo! Dit vriendelijke, hartelijke stel zag een kind namelijk als een project. Het kenmerk van projecten is dat ze een begin kennen en op een gegeven moment weer eindigen. projecten hebben vervolgens een planning waarmee je op gezette tijden de voortgang kunt meten. En projecten hebben ten slotte ook een begroting. Het mag geld kosten, maar graag binnen budget. Denk aan het verbouwen van je woning, daar komen al deze dingen in samen, zeiden ze. Toen ik opperde dat een kind toch geen budget en deadlines kent, glimlachten ze. Alsof ze dit malle argument al van een kilometer afstand zagen aankomen. Kinderen waren wel degelijk ‘kwantificeerbaar’.
80.000 Euro
Het stel had zelfs een complete KBA opgesteld. ‘KBA’ staat voor ‘Kosten Baten Analyse’, waarmee alle kosten en opbrengsten van een te plannen kind inzichtelijk zou worden. Vanaf de geboorte tot en met het verwachte vertrek uit huis na achttien jaar. Aan de kostenzijde heb je dan onder andere kinderopvang, kleding, onderwijs tot en met ziektekosten. En aan de opbrengstzijde heb je allerlei toeslagen, kinderbijslag, verwachte inkomsten uit bijbaantjes, tot en met ‘meevallers’ in de kosten als ze bijvoorbeeld eerder van huis gaan. Ik heb dat overzicht daadwerkelijk gezien en kon mijn ogen niet geloven. Wilt u weten hoeveel hun kind netto zou hebben gekost? Ongeveer 80.000 euro. Denkt u daar maar eens over na als u besluit een hypotheek te nemen! Ik deed er maar het zwijgen toe en complimenteerde hen met hun goed doordachte keuze.
Herwaardering van mensenlevens
Wat hiervan te vinden? Afkeuren, goedkeuren? Ach, ieder heeft zijn weg. Ik dacht aan de verhalen van bijbelse en koranische profeten. De aankondiging van hun nageslacht was vrijwel altijd een gewichtige, hemelse gebeurtenis. De nieuwe geboorte was vooral een teken van hoop. Profeten namen na een geslaagde bevalling hun erfgenaam in de armen, liepen naar de tentingang en hielden de koter hoog in de lucht. Vervolgens riepen ze zijn naam, met stamboom en al, zodat het volk kon zien dat God de mens niet verlaten heeft en dat er blijde tijdingen aanstaande zijn. Die symboliek raakt mij telkens weer. Deze samenleving heeft meer dan ooit behoefte aan een herwaardering van mensenlevens. Gezegend de samenleving die denkt in woorden van opoffering, hoop en barmhartigheid. Wee de samenleving die alleen nog maar denkt in kosten en baten – deze stevent af op een faillissement en een enorme schuldenlast.
